مصاحبه رادیو پیوند با کورش زعیم                                                                     

عضو شورای مرکزی و هیئت اجرایی جبهه ملی ایران

  تحلیل جبهه ملی ایران از وضعیت سیاسی حاضر ایران  

پرسش 1:          تحلیل جبهه ملی ایران از وضعیت سیاسی حاضر ایران چیست؟

تصور می کنم که اعلامیه سه ماده ای جبهه ملی ایران نشان گویایی از ارزیابی وضعیت سیاسی کشور باشد. ما در این اعلامیه خلاصه ارزیابی خود را در چهار رشته حیاتی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و قضایی با صراحت شرح داده ایم. دشواری ما این است که کشور صاحب ندارد. هیچ شخصیتی حرف آخر را نمی زند، هیچ نهادی تصمیم آخر را نمی گیرد، هیچ کس هیچ کس دیگر را قبول ندارد. برخی خود را نماینده خدا می دانند و برای مردم حق اظهار نظرو ارزشی قایل نیستند، برخی دیگر رای و خواست مردم را بسلیقه خود تعبیر و طبق آن تعبیر عمل می کنند. زور دست کسانی است که نماینده مردم نیستند و مسئولیت مردم گردن کسانی است که زور ندارند. بهمین دلایل، جبهه ملی با این نتیجه رسیده که اداره کشور با ساختار کنونی امکان پذیر نیست. ما در نیمه راه بسوی دموکراسی هستیم، و پس سپری کردن سالهای خشونت خام پس از انقلاب و خودکامگی های مطلق متعاقب آن و زیر پا گذاشتن قانون اساسی مصوب خود جمهوری اسلامی توسط حاکمیت، اکنون، با کمی پیشرفت، بجایی رسیده ایم که سد بزرگی بر سر راه می بینیم و دیگر بجلو نمی توانیم برویم. روزنه هایی که در سیستم کنونی بوده، ما را تا اینجا آورده، دیگر پیشرفت مقدور نیست. این سد را هیچ کس نمی تواند جابجا کند، مگر خود مردم. از اینرو، جبهه ملی ایران یک همه پرسی را برای تعیین ساختار حکومت، البته زیر نظر سازمان ملل متحد برای اطمینان از سلامت آن، تنها راه نجات و حفظ استقلال ایران و تضمین تمامیت ارضی کشور، که اکنون تحت خطرات  بسیار شدید قرار دارد، می داند.     

پرسش 2:          با توجه به وضع منطقه و منافع روحانیت شیعه در عراق و تحرکات بخشی از حاکمیت که موجب حساسیت و فشار امریکاست، چشم انداز این بحران چند هفته گذشته را چه می بینید؟  

اکثریت شیعه ملت عراق پس از 27 سال خفقان و خشونت وحشتناک حکومت حزب بعث، برای نخستین بار فرصت ابراز وجود پیدا کرده. طبیعی است که این ابراز وجود می تواند فورانی بیانگر فشارهایی باشد که این ملت درهمه این سالهای محرومیت و ستم تحمل کرده است. درخواست این اکثریت نادیده گرفته شده هم برای شراکت متناسب در دولت آینده عراق طبیعی است و حق آنهاست. اینکه تظاهرات آنها ضد امریکائیست، و یا تا حد زیادی نسبت به ضدیت با امریکا تحریک پذیر است، تا حدی زیادی بر می گردد به جنگ خلیج فارس در1991. درآن سال، مردم برخی شهرهای شیعه نشین عراق مانند بصره، با تشویق امریکاییان وقول حمایت آنها، علیه حکومت صدام شورش کردند. ولی در آخرین لحظه دولت امریکا تصمیم گرفت صدام حسین را به عنوان لولو سرخرمن برای ایران حفظ کند و شورشیان را تنها گذاشت، و تنها اکنون میفهمیم که ابعاد کشتاری که صدام از آنها کرد چه بوده! بخشی از خشم آنان را هم می توان با این خیانت امریکا مرتبط دانست.

اما دخالتی که حکومت ایران احیانا کرده،  که نباید می کرده، مانند عنوان کردن ایجاد یک جمهوری اسلامی بسبک ایران و حمایت از شخصیتهای مذهبی افراطی، و موضع گیریهایی که کرد ائتلاف غرب را ترساند و آنان را نسبت به یک مشارکت همگانی در دولت عراق، به تناسب جمعیت، بد بین کرد. در صورتی که اگر ایران سکوت می کرد، شیعیان به علت کثرتشان، اکثریت حکومت آینده عراق را بدست می گرفتند و نفوذ ایران در عراق بعلت حاکمیت اکثریت شیعه و جمعیت کرد شمال عراق، که گرایشهایی ایرانی دارند، بیش از هر کشور دیگری می بود و زمینه را برای مشارکت ما در بازسازی عرق فراهم می کرد. ولی ما بازی عراق را باختیم. نفوذ در عراق حق ماست، ولی به علت نابخردیهای و بی سیاستی های حاکمیت آنرا از دست دادیم، و به شیعیان عراق هم خدمتی نکردیم.      

پرسش 3:          در دو هفته گذشته، نیروهای سیاسی مختلف در بیانیه های مختلف نظرات خود را بیان کرده اند، از جمله رهبری جبهه ملی ایران، کمی راجع به آن صحبت کنید (متن بیانیه قبلا از رادیو خواهده شده)

من درباره اعلامیه جبهه ملی در آغاز سخن صحبت کردم و فکر می کنم که موضع جبهه ملی را نسبت به وضعیت کنونی کشور شرح دادم. درباره بیانیه های گروههای دیگر ترجیح میدهم صحبتی نکنم بجز اینکه این ارزیابی و موضع گیری که ما کرده ایم فقط مختص ما نیست. گروههای سیاسی دیگر هم به همین نتایج رسیده اند، بجز اینکه ما خیلی زودتر به این نتیجه رسیدیم و آنرا خیلی روشن وصریح بیان کرده ایم.   

پرسش 4:          چنین که مجموعه نیروهای آزادیخواه و دموکرات در روند مسائل به نظرات مشابهی میرسند. چشم انداز اتحاد این نیروها چگونه می بینید؟  

البته که باید همه آزادیخواهان و هواداران دموکراسی به نظرات مشابهی برسند، چون همه آنها یک هدف دارند و آنهم تحقق دموکراسی است. همدلی این گروهها باعث دلگرمی ماست. فکر میکنم بسیاری از آنها به این نتیجه رسیده اند که تفرقه و سلیقه گرایی، نیروهای ما را تحلیل می برد و ما را به سرمنزل مقصود نمی رساند. من چشم انداز را در دراز مدت خوب و امیدوار کننده می بینم. من می بینم که حاکمیت ایران بالاخره صدای مردم را خواهد شنید و به تغییرات ضروری تن در خواهد داد.

من به هیچ وجه نفوذ یا فشارهای دولتهای خارجی را کارساز نمی بینم. ما برای تغییرات نیازی به کمک هیچ دولت خارجی نداریم. دخالتهای دولت امریکا و اظهار نظرهای نپخته و ساده اندیشانه آنها، فقط بخت مردم را برای رسیدن به آزادی و مردم سالاری به تعویق می اندازد. ما دخالتهای خارجی را در سیاست کشورمان بارها تجربه کرده ایم. هم اکنون هم با اظهار نظرها و تهدید هایشان تنها نتیجه ای که برای ما ببار می آورند، سخت گیری های بیشتر بخش تندرو حاکمیت، خفقان بیشتر و کمرنگ تر شدن امید به تغییرات.          

مردم ایران ناراضی و بدنبال تغییرات اساسی هستند، ولی ملتی با چنین فرهنگ کهن و بزرگ که هزاران سال است روی جهان تاثیر گذار بوده، نخستین ابرقدرت و قرنها تنها ابرقدرت جهان بوده و هم اکنون هم یک قدرت منطقه ای محسوب میشود، خیلی باید ذلیل شود که ازدولتهای بیگانه برای ایجاد دموکراسی در کشورش کمک بگیرد.  جنبش دموکراتیک ملت ایران واقعی است، عمیق است و ریشه در گذشته دور دارد. ما افغانستان یا عراق یا یوگوسلاوی نیستیم، ما بسیاری از معانی مردم سالاری و حقوق بشر را خود اختراع و به جهانیان هدیه کرده ایم. ما آن ملتی نیستیم که امریکا فکر کند می تواند برایش تعیین تکلیف کند. ولی ما همدلی و پشتیبانی مردم جهان را می طلبیم و استقبال می کنیم. ما وظیفه سازمان ملل می دانیم که از جنبش مردم سالاری در ایران حمایت کند. روند دموکراسی در ایران یک حرکت تکاملی است نه انقلابی، و هیچ گروه سیاستگزاردر کاخ سفید نمی تواند آنرا شکل دهد یا کنترل کند. فقط میتواند با حرکات واظهارات نابخردانه خود آنرا کند کند. یک تعرض به خاک ایران، همانند نمونه حمله عراق به ایران، روند دموکراسی در ایران را تسریع نخواهد کرد، بلکه فقط  کمک به تثبیت موقعیت محافظه کاران تند رو در ایران خواهد کرد و طیف آزادیخواه و اصلاح طلب را برای مدتی، شاید یک نسل، از سر راه برخواهد داشت.         

پرسش 5:          از جمله این  فعالیتها  بیانیه موسوم به اتحاد جمهوری خواهان است، که بخشی از مقامات ملی گرا از جمله افراد وابسته به جبهه ملی نیز آنرا امضا کرده اند. برداشت شما از این اظهار نظر و چگونگی احساس رهبری جبهه ملی به آن و موقعیت آن در تلاش نیروهای دیگر، منشور 81 و یا تلاش سلطنت طلبان را چگونه ارزیابی می کنید؟

من ترجیح می دهم درباره این بیانیه اظهار نظر نکنم. جمهوری خواهی خواست همه ماست و جهان دیگر رژیمی را به جز جمهوری نمی پذیرد. ولی همانگونه که گفتم، ملت ایران ملتی نیست که هیچ گزینه ای را از خارج کشور بپذیرد. آنان که در خارج از کشور در تلاش تغییر رژیم ایران و رهبری خودشان هستند، در خواب و خیالند. هرگز چنین نخواهد شد. ما از درون باید خود باعث تغییرات مسالمت آمیز و منطقی شویم. هیچ گروهی، چه سیاسی چه مذهبی و چه قومی،  نباید از صحنه سیاسی ایران حذف شود و همه به نسبت حمایتی که از رای مردم می گیرند باید در سیاست کشور اظهار نظر کنند و تاثیر گذار باشند. میزان رای مردم و اطاعت از قانونی است که نمایندگان واقعی مردم وضع کرده باشند.

                                                                           - 0 -                                                        11/3/82