در دوره ۴۰ ساله انقلاب، به علت ناآگاهی و بی تدبیری و عدم تجانس سیاست ها و گفتارها و کردار مقامات حکومت جمهوری اسلامی، و واکنش های فرصت طلبانه همسایگان، دوستان و دشمنان حکومت ایران، بازار ارز ایران را که بازتاب دهنده وضع کل روابط اقتصادی بین المللی کشور است همیشه آشفته کرده، که نتیجه آن سقوط ارزش برابری ریال ایران به کمتر از یک هزارم آن در اوائل سال ۱۳۵۷ بوده است.
وخامت اوضاع فعلی پرداخت های بین المللی کشور پیش از اینکه ناشی از تصمیمات دشمنانه ترامپ رئیس جمهور امریکا باشد ناشی از سوء سیاست و سوء مدیریت اقتصادی و ارزی کشور است نه کمبود ارز. در این دوره ۴۰ ساله کل درآمدهای ارزی ایران تنها حاصل از صادرات نفت و گاز، بیش از ۱۴۰۰ هزار میلیون دلار بوده است؛ یعنی ۱۴ برابر کل درآمد ارزی حاصل از نفت کشور در تمامی دوران ۳۷ ساله دولتهای پیش از انقلاب از ۱۳۳۴ به بعد.
بحث درباره ناآگاهی ها، ناکارآمدی ها، سوء سیاست ها و فساد ساختاری موضوعی جداگانه است. ما در اینجا بحث "چه باید کرد" را داریم، تا گفته باشیم.
یک- تشکیل کمیسیون مستقل مدیریت امور ارزی کشور
با هدف بازگرداندن شرایط نسبتا عادی به بازار ارز کشور:
یک کمیسیون ۷ نفره متخصص اقتصاد و ارز، شامل نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی، بانک های خصوصی، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، انجمن حسابداران خبره، انجمن اقتصاددانان و یک نماینده مجلس باید تشکیل گردد.
۱-برنامه اجرایی کمیسیون تهیه طرح جامع شناسایی و هدایت کلیه درآمدها و پرداخت های ارزی کشور به حساب های خاص زیر نظر کمیسیون است.
۲-یک طرح کاربردی برای فروش و صادرات نفت و گاز و پرداخت ها، شامل کسب اطلاعات تولید، قراردادها، قیمت ها، نوع ارز، بازارها و زمان بندی دریافت های ارزی تدوین شود.
۳-تهیه برنامه کسب اطلاعات کاربردی برای کلیه صادرات غیرنفتی و کلیه صادرات خدمات و تنظیم برنامه دریافت های ارزی، شامل کلیه دست اندرکاران (بانک ها)، نوع ارز و نحوه استفاده از آنها.
۴-طرح تجمیع موجودی های ارزی کشور در سراسر جهان؛ و اتخاذ تصمیم درباره انتقال و تبدیل پذیری آنها به ارزهای مورد نیاز، بویژه یورو تدوین شود.
دو- قطع وابستگی مستقیم ریال به دلار و وابسته کردن ریال به یورو، پول اتحادیه اروپا.
در این راستا، اقدامات زیر بباید به عمل می آید:
۱-نرخ یورو بر حسب ریال در اول فروردین ۱۳۹۷ (حدود ۴۵۰۰۰ ریال) به عنوان نرخ پایه انتخاب میشود و از این پس نرخ یورو تنها بر حسب تغییرات یورو به دلار در بازارهای جهانی نوسان می یابد.
۲-بانک مرکزی ایران به نمایندگی از سوی این کمیسیون، مدیریت امور ارزی کشور، تقاضای بانک ها (به نمایندگی همه مصرف کنندگان ارز مانند مسافران، وارد کنندگان، و غیره) یورو را روزانه با نرخ رسمی تامین می کند.
۳-تمام موجودی های ارزی ایران مازاد بر نیاز در بانکهای جهانی نگهداری می شوند (برحسب پولهای مختلف در چین، روسیه، مالزی، اندونزی، هندوستان، ونزوئلا و هنگ کنگ) به یورو تبدیل و به بانکهای اتحادیه اروپا (26 کشور) منتقل می شوند.
۴-بازرگانی خارجی کشور کلا به سوی اروپا و آسیا و خاور دور هدایت می شود به نحوی که نیاز به پرداخت های دلاری به حداقل کاهش یابد.
۵-ارز مسافری و توریستی و پرداخت های هواپیمایی ها صرفا به یورو پرداخت می شود و تبدیل آن به دلار یا هر ارز دیگر بر عهده خریداران و مصرف کنندگان خواهد بود.
۶-تشویق بازرگانی جهانی ایران با کشورهای عضو "اتحادیه پرداخت آسیایی " که در سال ۱۹۷۴ تشکیل شد و فعلا شامل نه کشور است، فقط مانده حساب جاری موازنه پرداخت های آنها از مدت مقرر (دوره حسابداری) با استفاده از یورو تسویه میشود. کوشش در گسترده کردن حوزه کار اتحادیه پرداخت ها که مرکزیت آن در ایران است انجام خواهد گرفت.
سه- فروش نفت و گاز و کالاهای صادراتی به یورو و تودیع دریافت ها در حساب های ایران در بانکهای اروپایی.
چهار- نظارت و کنترل پرداخت ها و هزینه های ارزی کشور
۱-شناخت موجودی ها و امکانات ارزی کلیه وزارتخانه ها و سازمانها و نهادهای وابسته به دولت دارای حق امضاء برای پرداخت از حسابهای ارزی در داخل و خارج کشور.
۲-تهیه گزارش جامع هزینه های ارزی سفرهای زیارتی به خارج از کشور در دهه اخیر، (شامل هزینه های مستقیم و غیرمستقیم و همراه مسافر).
۳-محدود کردن این نوع هزینه ها و قطع موقت آنها تا زمان بهبود وضع ارزی کشور.
۴-نیازهای ارزی مجاز طبق بودجه کلیه وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی با تصویب کمیسیون با نرخ روز تامین می گردد.
جبهه ملی ایران
تهران - ۵ تیر ۱۳۹۷خ