در جبهه ملی چه می گذرد؟ (بقیه)-

گفتگوی اسماعیل نوری علا با کورش زعیم

نوری علا: آيا اين نکات که می فرمائيد اشتباهاتی مثل صدور اعلاميه آخر آقای برومند را توجيه می کند يا اينکه، در عين حال، بايد به برخی از مشکلات ژرف تر نيز توجه داشت؟
کورش زعیم: در طی شش دههء گذشته، که ما تحت خفقان خشن ترین دیکتاتوری ها بودیم، فرصت تمرین دموکراسی و شور کردن و تصمیم گیری های جمعی را پیدا نکردیم؛ نیاموختیم که حرف درست را حتا اگر از خودمان نباشد بپذیریم؛ به دانش، فعالیت یا به محبوبیت برخی هموندان مان افتخار کنیم نه حسادت؛ نتوانستیم بیاموزیم که رقابت سالم هرچند ضروری و سبب پیشرفت است، ولی اگر ارزیابی درستی از توان خود نسبت به رقیب مورد نظر نداشته باشیم این رقابت می تواند ویرانگر و ناسالم شود.
 برای برخی از ما، که شما در میان "مبارزان" برونمرز هم بخوبی شاهد آن هستید، مبارزه علیه یکدیگر و تحقیر یکدیگر بر مبارزه برای ملت ایران ارجحیت دارد. همه منتظرند بخوانند کی چه گفته یا چه کرده تا در انتقاد از او یا علیه آن بنویسند. همه از صدای خودمان خوش مان می آید، و برای دیدن زیبایی به آینه می نگریم.
 از آنجا که عرصهء سیاسی را ـ به علت کاستی های خودمان ـ بر خود تنگ می بینیم، سریع ترین راه رسیدن به "حرف اول" زدن را کنار زدن دیگران، دسیسه کاری و غیبت گویی می دانیم. البته این بیماری تنها در کنشگری سیاسی ما ایرانیان، که همیشه در خفقان و ترس زیسته ایم، نیست. اپوزیسیون در بسیاری از کشورهای دیکتاتوری، مانند روسیه و رومانی و غیره، هم همین شرایط را داشتند. رفتار ناشایست ما نسبت به یکدیگر در عرصهء سیاسی زادهء خفقانی است که در آن زاده شده ایم و با سرشت ملی ما در تضاد است.
 ما در جبههء ملی، از آغاز موجودیت، اشتباه های زیادی کرده ایم. شما هیچ حزب سیاسی در ایران را نمی توانید نام ببرید که اشتباه سیاسی نکرده باشد. ولی دشواری ما در میان هموندان خودمان این است که برخی تعصب دارند که بر این اشتباه ها، که گاهی سرنوشت ملت ما را عوض کرده، سرپوش بگذارند. من این باور را ندارم؛ زیرا همین لاپوشانی ها باعث می شود که ما نتوانیم کردار پیشنیان خود را که مرتکب این اشتباه ها شده اند ارزیابی و از آن ها انتقاد کنیم.
 ما در سال ۱٣٣۹ که بخت تشکیل یک دولت ملی را داشتیم اشتباه کردیم. سرکوب دولتی باعث شده بود که رهبران جبههء ملی با هم هماهنگ نباشند و بیشتر در رقابت با هم برای کسب محبوبیت مردمی باشد. در نتیجه، آنجا که باید سکوت می کردند، شعارهای مغایر با منافع جبههء ملی و کشور دادند و بخت ما از بین رفت.
 در مذاکرات شاه با رهبران جبهه ملی، در ۱٣۵٦ و ۱٣۵۷، سه نفر از بهترین شخصیت های ما سه دیدگاه کاملاً متفاوت داشتند، زیرا سرکوب دولتی اجازهء نشست های سازمانی را نمی داد؛ در نتیجه، رقابت های شخصی سرنوشت کشور را رقم زد و کشور بار دیگر از یک دولت ملی محروم ماند. در ۵۷، اقدامات دکتر کریم سنجابی، که خود شخصیتی برجسته و مورد احترام همه بود، و در نهایت بیانیهء "بشارت" او، که بدون مشورت سازمانی صادر شده بود، همه را بهت زده و جبههء ملی را بدنام کرد. یک دلیل اصرار دکتر غلامحسین صدیقی بر شورایی شدن رهبری جبههء ملی همین بود که "دبیرکل"ها تصور می کنند می توانند برای "کل" سازمان تصمیم گیری کنند.
 بیانیهء آقای ادیب برومند نيز همين گونه صادر شد: بر پایهء سنتی که گفتم و این توهم که رییس شورا یا رییس هیئت رهبری بودن، اجازه می دهد که بی مشورت دیگر هموندان هیئت رهبری، و با ارزیابی شخصی، و بی توجه به تأثیر آن بر مردم، و یا سوء استفادهء گروه های ضد یکپارچگی کشور، عمل کند. من از آغاز ورود به شورای مرکزی بار ها هشدار داده ام که ما نباید اجازه بدهیم این اشتباه های سرنوشت ساز تکرار شود. من گفتم ما سه بار فرصت خدمت به ملت و کشورمان را بخاطر ناهماهنگی از دست دادیم، و این دیگر نباید تکرار شود.