شما درباره سه مورد در سه زمان كاملن متفاوت سخن مي گوييد: 1- نيكسون در سياست خارجي بسيار خوب عمل كرد، ولي الويت آنها در آن زمان جلوگيري از گسترش كمونيسم بود. 2- ريگان هم تصميم هاي خوبي در رابطه با توقف كمونيسم و دگرگوني در شوروي گرفت. دغدغه آنها فروپاشاندن شوروي بود. 3- در زمان هيلاري كلينتون، دغدغه كاخ سپيد، جلوگيري از رشد نظامي جمهوري اسلامي و دخالت در كشورهايي كه امريكا در آنها منافع دارد بود. يكي از اين تمهيدات، خطرناك جلوه دادن كشورهاي عرب جنوب ايران بود كه جمهوري اسلامي كوتاه بيايد. البته فروش تسليحات جنبه اقتصادي هم دارد و امريكا مي داند كه اين تسليحات به احتمال قوي در انبار زنگ خواهند زد. 80% علت فروش به اين كشورها پول است نه برنامه براي كاربرد آنها.

اعراب حق دارند از جان كري ناراضي باشند. از وزير دفاع امريكا هم ناراضي خواهند بود. از معاون رييس جمهور هم كه هميشه ناراضي بوده اند. براي نخستين بار از زمان جان كندي، خرد سياسي كنترل كاخ سپيد را در دست گرفته است. اين حكومت هاي جنوب خليج پارس هستند كه اكنون بايد دست و پاي خود را جمع كنند. البته هيلاري كلينتون هم ضد ايراني نبود و اسراييل و عربها را بازي مي داد. هيلاري به اصلاح طلبان ايران هم چندان نظر مساعدي نداشت.

آقاي اردوغان در شرايط بسيار بغرنجي قرار گرفته است. سياست عجولانه و نابخردانه اش در دخالت مستقيم در سوريه شرايطي را بوجود آورده كه ممكن است براي تركيه بسيار گران تمام شود. اگر سوريه تجزيه و به سه بخش علوي، كرد و سني تقسيم شود، تركيه دو دولت خودمختار يا مستقل كرد (در عراق و سوريه) را در همسايگي خود خواهد داشت و انگيزه زيادي به كردان تركيه و به اقليت هاي ديگري مانند اسماعيليه و ارمني خواهد داد.

مهم نيست در آلماتي چه روي مي دهد و آيا توافقي خواهد شد يا نه. همانگونه كه جمهوري اسلامي وقت كشي مي كند تا برنامه سخت افزاري خود را به نتيجه برساند، امريكا هم وقت كشي مي كند تا طرح نرم افزاريش به نتيجه برسد. در هر هال، تا بشار اسد سقوط نكند، در ايران فيلي به هوا نخواهد رفت.

توصيف شخصيت پوتين تقريبا درست است. پوتين در فضاي قدرت مركزي زندگي و كار كرده و كارش را هم خوب انجام داده و از ماموران برجسته كا گ ب بوده، هر چند كه خود با نظام كمونيستي مخالف بود. همين دو قطبي انديشيدن و حفظ امنيت و اختيارات خود باعث درونگرايي او شده است. هنگام فروپاشي رژيم شوروي، وقتي به قدرت رسيد هم مي خواست زمام قدرت را حفظ كند و هم اقتصاد را آزاد كند. لازمه اقتصاد آزاد آزادي و رعايت حقوق فردي است. ولي اگر حقوق شهروندي را كامل رعايت مي كرد، قدرت شخصي را نمي توانست. بنابراين، به ايجاد يك مافياي اقتصادي توسط همكارانش در كا گ ب تن در داد كه آنها براي حفظ موقعيت خود به او وفادار باشند و او را پشتيباني كنند. خودش هم از همين راه ثروت بزرگي گرد آورد. اين ماموران شركت ها و كارخانه هاي دولتي را كه قرار شده بود به بخش خصوصي بفروشند با بهاي بسيار نازل و با پرواختهاي دراز مدت و گاه هيچ به نام خود كردند. از آنجا كه مالكيت اين دارايي ها كلا غيرقانوني و غيرمنصفانه و به زيان اقتصاد كشور بود، همه اين نوكيسه ها مجبورند از پوتين پشتيباني كنند تا پرونده هايشان رو نشود. چندتايي كه سركشي كردند توسط پوتين كشته يا زنداني شدند. مشكل ديگر پوتين اينست كه در حاليكه سياست فدرت شخصي او از رشد اقتصادي و توسعه صنعتي روسيه جلوگيري كرده است. در عين حال، پوتين در روياي بازسازي "شكوه" امپراتوري روسيه است. همين رويدادها در ايران هم رخ داد و در دهه 70 به سپاه و نهادهاي امنيتي اجازه ورود به اقتصاد كشور را دادند، سياستي كه منجر به سقوط اقتصاد و صنعت و كشاورزي در كشور شده و بقيه ماجرا را خود مي دانيد.

مقاله و آمار بسيار جالبي است كه من در دست نداشتم. من بيشر تحليل هاي مربوط به آينده نه چندان روشن اين كشورها را بر پايه انرژي هاي جانشين، افزايش توليد نفت و گاز در ديگر مناطق جهان و افزايش مصرف ناسارنده داخلي مي گذاشتم. اين كشورها فقط به نفت و گاز متكي هستند، هيچگونه اقتصاد مبتني بر صنعت و كشاورزي ندارند، هيچگونه برنامه ريزي درازمدت هم ندارند، و سرانجام توان پشتيباني از ملت خود را نخودهند داشت.

بنا بر روايت هايي كه من شنيده ام، هنگامي كه حسين فاطمي مي خواست براي دكتراي خود به پاريس برود، به پيشنهاد مصدق سراغ عموي پدر من، سيد حسن زعيم (مبارز مشروطيت و نماينده مجلس شوراي ملي دوره هاي 4 و 5 و مخبر يا سخنگوي اقليت) كه در تبعيد رضا شاه در پاريس مي زيست رفت. زعيم او را در آپارتمان خود جاي داد و پشتيباني مالي كرد. خود حسين فاطمي كه پس از بازگشت با ما رفت و آمد خانوادگي داشت، گفته بود كه در آنجا زعيم مرا سياسي كرد (البته خودش پيشتر يك روزنامه نگار سياسي بود كه به علت انتقاد از قوام تحت تعقيب بود و حدود 6 هفته در خانه ما پنهان شده بود) و گفت در صحبت ها او گفته بود كه در ايران بايد سازماني ملي شبيه جبهه ملي فرانسه (Le Front National) كه در جنگ دوم براي مقاومت در برابر نازي ها ايجاد شده بود، در ايران براي همبسته كردن گروهها و شخصيت ها جهت تحقق دموكراسي بوجود آيد. بهمين دليل، پس از اينكه تحصن مصدق و يارانش در دربار در اعتراض به انتخابات بي نتيجه ماند، در نشستي با حضور آن 20 نفر، فاطمي پيشنهاد تشكيل يك جبهه ملي ايران را داده بود كه فوري تصويب شد.

البته كه بايد يك پيمان امنيتي باشد. من در دهه 70 پيشنهاد پيمان امنيتي ميان ايران و مصر و هندوستان را كرده بودم و با وجود روابط بد ميان جمهوري اسلامي و مصر، چنين پيماني را به سود هر سه كشور اعلام كردم. هم هندوستان از سوي پاكستان خيالش راحت مي شد، هم ايران از سوي كشورهاي متعدد دندان تيز كرده عليه ايران، و هم مصر در برابر دشمنان قديمي و آينده. من اين سياست را چند بار در نوشته ها و سخنراني هايم تكرار كردم. ولي سياستگزاران گرفتار در محدوديت هاي فكري خود نمي توانستند دست از توهمات آسب زاي خود دست بردارند.

1- اين عقيده خود من است كه بيست سال است در نوشته هايم و سخنراني هايم بيان كرده ام. 2- مي گويند كه در ايران توليد مي شود. يك ارتش هرگز نبايد براي قطعات حياتي جنگ افزارهاي خود نيازمند بيگانگان باشد، حتا بيگانگان دوست نما.

من گفته هاي مديرعامل صها درباره قاهر 313 تاييد مي كنم كه پيشرفت چشمگيري در طراحي اين هواپيما شده و سطح مقطع رادارگير آن و نير بالهاي شكسته از ابتكارات مهندسان خودمان است، و مهمتر توان عملياتي آن در بلنداي پست، ميانه و بلند كه اگر آزمايش خود را بدهد به خلبان امتياز ويژه اي در جنگ مي دهد.. اكنون بايد آن را در عمليات آزمايشي مشاهده كرد.

تقصير اين آقايان نيست. اينها متوجه حرفهايشان نيستند، مانند امام جمعه اي كه خطاب به زنان در مسجد گفته بود: راه ورود به قلب مرد از راه آلت تناسلي اوست! يا ديگري كه گفته بود حتا روي شتر هم اگر مرد هوس كرد، زن بايد تمكين كند. ما بايد نسبت به اين صنف خاص حالت اغماض داشته باشيم. آقاي طائف هم مطمئن هستم كه متوجه معنا و تاثيرگذاري سخنانش نبوده. يك شبكه از جاسوسان و عوامل بيگانگان در سراسر حكومت نفوذ كرده اند و بغل دست هر مسئول دولتي يكي از آنها با عناوين شغلي گوناگون نشسته و چيزهايي را به امثال آقاي طائب القاء مي كنند كه آن را بگويند يا آن كار را بكنند. هدف پيشبرد طرح جنگ داخلي و تجزيه كشور با مطرح كردن اينگونه صحبت ها و آماده سازي گوش ها، و ديگر به آشوب كشاندن مردم در خيابانها و در نهايت جنگهاي خياباني است. شما اگر توجه كنيد، وقتي يك مسئول كشوري يا لشگري يك حرف بي ربط و جنجال برانگيز و وارونه سياست كلي كشور مي زند، مانند بستن تنگه هرمز و غيره، شما در حلقه نزديكان آن مسئول دنبال پرتقال فروش بگرديد.

تانك ذوالفقار 3 را ارتش مي گويد كه بهبود يافته T72 روسي است. البته كولاژي از قطعات تانكهاي قديمي M48 و M60 امريكايي و T72 روسي است كه از بيرون خيلي به تانك ام 60 يا تانك Osorio برزيل شباهت دارد نه ت72. در دهه 70 (دوران رفسنجاني) صحبت اين بود كه با اينهمه تانك قديمي چكار كنيم، و صنايع دفاع هم دريايي از ماشين آلات سنگين صنايع فلزي داشت كه در طول جنك بي حساب و كتاب خريداري مي شد و اكنون بيكار در همين تهران افتاد بودند. نخست آمدند سراغ من كه اينها را بفروشيم يا صادر كنيم يا پيشنهادي براي كاربرد آنها بدهم. من گفتم جانشين كردن اينها چند برابر هزينه خواهد داشت. بجاي اين، بياييد اين درياي ماشين آلات را تبديل به كارخانه بزرگ صنايع سنگين فلزي كنيد كه همه به صنايع نظامي در راستاي توليد قطعات تانك و زره پوش و هواپيما و غيره كمك كند و هم براي صنايع ديگر قطعات سنگين توليد كند. البته بر سر اداره آن توسط خودم معامله مان نشد، چون شرط من اين بود كه به بخش خصوصي واگذار شود و دولت دخالتي در سياستگزاري آن نداشته باشد، فقط سفارش بدهد، نظارت فني كند و اگر سهمي هم داشت هر سال بيايد سهم سودش را بگيرد. تا آنجا كه من در آن مواقع خبر داشتم، آن مجموعه را نگه داشتند. تصور مي كنم آن امكانات كمك بزرگي براي همين پروژه ها بوده است. ذوالفقار 3، سيستم هاي بسيار جالبي را مهندسان ما در صنايع نظامي به آن افزوده اند كه كارايي آن را نسبت به اجدادش بسيار زيادتر كرده، مانند تيربار اتوماتيك 125 ميليمتر آن و دفاع ليزري و ديد 360 درجه افقي و ديد در شب و گذر از زير روخانه تا ژرفاي 60 متر(؟!) و غيره. در آن زمان موتور تانك بايد از خارج خريده مي شد كه يك محدوديت ناپذيرفتني براي يك ارتش است، ولي خوشبختانه گفته مي شود كه موتور اين تانكها در ايران ساخته مي شود. در هر حال، با وجود پيشرفتهاي بسيار خوبي كه شده، توليد تانك به سبك سده بيستم در حال كنار گذاشته شدن است. تانكهاي جديد اكنون كوچكتر و سريعتر هستند. تانكهاي جديد امريكايي افزون بر اين ويژگي ها مي توانند با سرعت 120 كيلومتر در ساعت حركت كنند و قدرت مانور آنها شبيه خودروهاي اسپورت است. اگر نام اين تانكها را ايراني مي گذاشتند، شايد مي شد پيشنهادهايي براي كارآمدتر شدنشان كرد.

اين سايت در حال بازسازيست و من هميشه دسترسي ندارم.

پروژه بندرسازي در بخش خاوري كشور چيز تازه اي نيست. ساخت بندري نظامي-بازرگاني در چابهار مركز اين پروژه بزرگ بود كه پيش از انقلاب طراحي شده بود. بندرهاي جاسك و كنارك هم نظامي طراحي شده بودند. پس از انقلاب در دهه 60 قرار بود من در ساخت برخي از اين بندرها دخالت داشته باشم. از جاسك و چابهار هم بازديد كردم، ولي از آنجا كه نمي شد كار را سالم انجام داد كنار كشيدم. بسابندر هم قرار بود، ضمن ماهيگيري، يك پايگاه هشدار دهنده باشد.

***

تحليل درستي است. شيخ حمد بن خليفه آل ثاني كه در انگلستان دانشكده افسري را گذرانده و سپس در يك كودتا در سال 1995، پدرش را كنار گذاشت، آدمي با هوش ولي بسيار بلاندپرواز است. پس از روي كار آمدن او ذخاير نفت و گاز قطر توسط غرب مطرح شد و در نتيجه يك شبه جزيره بسيار فقير به چنان ثروتي دست يافت كه نمي داند با آن چكار كند. بر خلاف سران عربستان كه كارهايشان پنهاني و بي سر و صدا انجام مي دهند، حمد دوست دارد در رسانه ها به عنوان يك عرب پيشرو مطرح باشد. براي مثال در توفان كاترينا در امريكا كمك مالي سنگيني كرد، با اسراييل روابط برقرار كرد و در بهار عربي در ليبي و مصر و يمن و اكنون سوريه دخالتهاي فعال كرد. تلويزيون الجزيره تريبون او به سوي جهان است كه در كشورهاي خاور ميانه بينندگان زيادي پيدا كرد و به قدرت مانور او افزوده است. ولي من تصور مي كنم، كه حمد كم كم در يك چاله خودبزرگ بيني افتاده است. اختلاف قبيله اي شديد او با قبيله حاكم بر عربستان باعث شده كه خود را با تجزيه عربستان همسو نشان بدهد. البته در ايران با عربستان براي تجزيه ايران همسوست. با توجه كه كاهش درآمد قطر از گاز، و تركيب جمعيتي كه از 1،900،000 نفر كمتر از 20% قطري هستند و حدود 20% جمعيت كشور زن هستند، نشان مي دهد كه 80% جمعيت كنوني قطر براي زندگي پايدار و شهروندي به قطر نيامده اند. من در 20% قطري بودن جمعيت هم شك دارم، زيرا جمعيت قطر در سال 1908 فقط 22،000 نفر بود. اگر در كشمكش آنها با عربستان بوي درگيري نظامي بيايد، بيشتر خارجيان و مهاجران قطر را ترك خواهند كرد و صنايع نفت و گاز آن خواهد خوابيد.

ما امكانات آقاي قدياني را در زندان نداشتيم.

***

***

***