دو: كودكان كار و كودكان خياباني
در ايران آينده، قانون بين المللي منع كار كودكان زير 15 سال كه ايران اكنون هم به آن متعهد است بطور كامل اجرا خواهد شد.
طبق مادهٔ
۱۳۸
سازمان جهانی کار، ممنوعیت کار برای کودک تا سن پانزده سالگی تعیین شده است. همین کنوانسیون اجازه مي دهد کودکان از سن چهارده سالگی هفتهای دوازده ساعت به کار سپید، که کار شیفتی و شبانه نباشد، گماشته شوند. در ايران در تخلف از اين قانون و بعلت بي اعتنايي دولت به سرنوشت كودكان، در روستاها آنان به كارهاي سخت و سنگين بدني و در شهرهای بزرگ کشور کودکان حتا از 4 سالگي به كارهاي سخت، مانند فروشندگي خياباني يا گدايي وادار مي شوند كه افزون بر محروميت از آموزش و بهداشت و مراقبت، آنان را با خطرات جاني روبرو مي كند. خيابانگردي كودكان آنان را طعمه گروههاي بزهكار براي قاچاق، فروش مواد و در نتيجه بي سوادي و اعتياد مي كند. اكنون بيش از پنج ميليون كودك بين 10 تا 15 سال در كشور وجود دارند كه از رفتن به مدرسه محروم هستند و بيشتر آنان به كارهاي سخت بدني يا گدايي گماشته مي شوند.
براي رفع اين معضل اجتماعي گامهاي زير اجرايي خواهد شد:
1. كودكاني كه در خيابانها به گدايي و فروشندگي وادار مي شوند، بي درنگ و با مهرباني توسط ماموران شهرباني يا شهرداري دستگير و به كانونهاي سرپرستي كودكان بيخانمان تحويل خواهند شد.
2. در كانونهاي سرپرستي كودكان بيخانمان، كودكان پس از شستشو و تعويض جامگان، معاينه پزشگي شده و در خوابگاه كانون اسكان داده خواهند شد. اين كانون ها موظف هستند كودكان را به نزديكترين كودكستان، دبستان يا دبيرستان معرفي و با هزينه دولت نامنويسي كنند. در كانونهاي كودكان بيخانمان، همه وسايل آموزش، ورزش و بازي و تفريح كودكان زير نظر كارشناسان و آموزگران فراهم خواهد بود.
3. خانواده هاي كودكان بيخانمان تحت سرپرستي دولت، در صورت مراجعه براي بازپس گيري كودكان خود بايد مراحل زير را بگذرانند:
آ. مصاحبه با مددگران براي پي بردن به مسائل خانواده.
ب. در صورت اعتياد پدر يا مادر يا هردو، آنان بيدرنگ بازداشت و به بيمارستان براي ترك اعتياد با هزينه دولت معرفي خواهند شد. پس از ترك اعتياد، در صورت نداشتن مهارت يا سواد براي كار، آنان به مراكز آموزشي معرفي خواهند شد تا پس از كسب مهارتهاي لازمي به بازار كار معرفي شوند.
ج. در صورتيكه مسئله خانواده فقر يا بيكاري پدر يا مادر باشد، آنان زير پوشش بيمه بيكاري قرار خواهند گرفت و براي تحويل كودك خود، از آنان تعهد كتبي براي فرستادن كودك به مدرسه و خوشرفتاري و خودداري از وادار كردن كودك به خيابانگردي با پيامد پيگرد قانوني اخذ خواهد شد.
د. در صورتيكه خانواده تحت كنترل گروه هاي تبهكار باشند، موضوع براي پيگيري به اداره آگاهي ارجاع و تا پايان بررسي ها و دستگيري تبهكاران، كودك در سرپرستي دولت باقي خواهد ماند.
4. با تبهكاراني كه كودكان را وادار به ترك مدرسه و گدايي يا فروش خياباني مي كنند، طبق "قانون ملي جنايت عليه بشريت" ايران كه متن پيشنهادي آن تدون و جداگانه منتشر خواهد شد، رفتار خواهد شد. بازداشتن كودكان از رفتن به مدرسه و وادار كردن آنان به گدايي يا خيابانگردي (فروش كالا يا تن) جزو جنايات درجه اول كشور بشمار خواهد آمد.
5. كودك آزاري، چه بصورت تنبيه بدني و چه تجاوز جنسي، توسط اولياء و يا توسط ديگران، يكي از سنگين ترين جرم هاي كيفري كشور
خواهد بود.
6. كودك دزدي، فروش كودكان، قاچاق كودك يا واداركردن كودك به روسپيگري مشمول "قانون ملي جنايت عليه بشريت" و مشمول سنگين ترين مجازاتها خواهد بود.
7. هرگونه تنبيه بدني كودك چه با زدن يا كشيدن مو يا با تحقير و توهين كودك توسط هر كس در هر كجا مطلقن ممنوع خواهد بود.
سه: كودكان معلول
كودكان معلول كودكاني هستند كه از يك يا چند توان بينايي، شنوايي، گويايي يا جنبندگي محروم باشند. كودكاني كه نقص عضو دارند، چه نقص عضو مادرزادي و چه بعلت تصادم، از بالاترين خدمات درماني، نگهداري و آموزشي برخوردار خواهند بود. كودكاني كه دچار معلوليت ذهني باشند هم تحت اين قانون تحت حمايت كامل و بي قيد و شرط دولت خواهند بود. خانواده ها خواهند توانست با نگهداري آنان در خانه از همه خدمات دولت براي درمان و آموزش و تامين وسايل توانبخشي يا بهبود دهنده رايگان استفاده كنند.
1. كودكان معلولي كه به كانونهاي پرورشي دولتي سپرده مي شوند، از شرايط آسايش و رسيدگي مادرانه كامل برخوردار خواهند بود. اين امكانات، افزون بر خورد و خوراك مناسب و تقويتي، و آسايش در خواب و بازي هاي كودكانه، كاربرد آخرين دانش و تكنولوژي براي بهبود شرايط معلوليت كودكان خواهد بود.
2. كودكان معلول جسمي (در صورتيكه سن آنان اقتضاء كند) و كودكان معلول ذهني (همراه با پدر يا مادر يا مددكار مسئول) مي توانند از كليه امكانات و تاسيسات ورزشي، تفريحي، فرهنگي دولتي رايگان بهره ببرند. استفاده از هرگونه وسيله جابجايي شهري و كشوري براي كودك معلول رايگان و براي همراه معلول نيم بها خواهد بود. اين امتيازات شامل معلولان بزرگسال هم خواهد بود.
3. همه نهادهاي دولتي و شبه دولتي موظف خواهند بود كه تاسيسات خود را براي استفاده معلولان، چه كودك و چه بزرگسال، مناسب سازند. هيچ معلولي نبايد از دسترسي به امكانات و خدمات شهري و دولتي محروم باشد.
4. كودكان معلول از پوشش كامل و بي قيد و شرط بيمه درماني و بيمه مكمل براي همه گونه نياز پزشگي و بيمارستاني برخوردار خواهند بود.
5. همه كودكان معلول تحت آموزش هاي ويژه براي افزايش توانمندي آنان قرار خواهند گرفت.
6. دولت موظف خواهد بود كه كودكان معلول را از همه امكانات آموزشي و تحصيل در همه رده هاي كودكستان، دبستان، دبيرستان و دانشگاه تا هر درجه و هر چند سالي كه مايل باشند، بطور رايگان برخوردار نمايد.
چهار: مراقبت از كودك
1. زنان شاغل باردار، از شش ماهگي تا زايمان حق استفاده از مرخصي سه ماهه زايمان با حقوق را دارند. پس از زايمان والدين، در صورت نياز، حق درخواست كمك هزينه زا دولت براي مراقبت از نوزاد تا 9 ماهگي را خواهند داشت.
2.هر كودك حق استفاده از مراقبت روزانه و مستمر را چه در خانواده و چه در نهادهاي آموزشي و پرورشي دارد. اين مراقبت هاي روزانه براي اوليايي كه شاغل هستند مي تواند در كودكستان ها يا گروههاي مراقبت تشكيل شده ميان خانواده ها در خانه و گروه هاي بازي انجام گيرد.
3. در خانواده هاي تك نفره كه مراقبت از كودك توسط مادر يا پدر به تنهايي انجام مي شود و ولي كودك بايستي براي ساعاتي يا تمام روز كار خود را براي مراقبت از كودك ترك كند، يا اگر ولي بايستي براي مراقبت از كودك هنگام كار از پرستار استفاده كند، و يا اگر ولي كودك بيكار باشد، او مي تواند از دولت درخواست كمك هزينه براي مرقبت كودك را بنمايد. ميزان كمك هزينه بستگي به توان مالي ولي يا خانواده خواهد داشت.
4. در صورتيكه كودك مورد مراقبت زير 3 سال داشته باشد، پدر يا مادر كودك مي توانند براي مراقبت از كودك مرخصي مراقبت از كودك در خانه گرفته و براي جبران درآمد از دست رفته درخواست كمك هزينه كنند.
5. تمام كودكان ايراني و آنان كه فقط در ايران بطور دائم يا موقت، چه قانوني و چه غيرقانوني، زندگي مي كنند، حق دارند از مراقبت و شرايط امن و مناسب پرورش و آموزش درست و خوب برخوردار باشند. در صورت ناتواني پدر و مادر در مراقبت و تامين امنيت، آسايش و تندرستي كودك خود، دولت حق دخالت در مشكلات خانواده را خواهد داشت. مراقبت از كودك مرز سياسي يا تابعيت نمي شناسد.
6. وزارت آموزش و پرورش موظف است كه در همه مراكز آموزشي براي كودكان تا سن 15 سال، حداقل خوراك مقوي لازم براي تندرستي كودك را تضمين نمايند. در كودكستان و دبستان دخالت و راهنماي براي خورد و خوراك كودك در خانه، و مكمل آن در مدرسه، اجباري خواهد بود. تندرستي روان و تن كودكان از الويت اول در وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزيستي برخوردار خواهد بود.
يادداشت:
در ايران آينده، كودك ايراني گرانبهاترين عضو جامعه خواهد بود و همه امكانات براي پرورش و آموزش، امنيت و تندرستي رواني و تني، و ايجاد فضاي سالم بازي و ورزش رايگان فراهم خواهد شد. از خوانندگان گرامي دعوت مي شود كه ديدگاههاي سازنده خود را براي تكميل اين پيشنهاد ارائه دهند.
كورش زعيم
تهران - 7 امرداد 1391 (28 ژوئيه 2012)