گفتگوی جمشيد اسدی با مهندس کورش زعيم

بخش دوم: پاسداری از فرهنگ و تاريخ ايران

دوشنبه 7 دی 1388، 21 دسامبر 2009

www.AssadiOnline.com

Assadi3000@yahoo.com

نکته ای پيش از گفتگو. زمانی که بخش دوم گفتگو با مهندس کورش زعيم را به سايت گويا تحويل می دادم، از مرگ آيت الله منتظری خبردار شدم. با دلی سرپا اندوه درگذشت وی را تسليت می گويم. نه فقط به بازماندگان او که به ايران. به ياد يکی از سخنرانی های بازپسين اش در مورد "نفس" می افتم. سخنان روحانی از اين دست قلب را می نوازند. چه فرق می کند که شنونده خدا باور باشد يا نه!

با خود می انديشم که حضرت آقا منتظری الگويی برای ايران آزاد فرداست؟ سياست و حکومت مستقل و جدا از مذهب، اما روحانيونی که همواره آزادگی را به شهروندان آزاد يادآور می شوند و حرف دل می زنند و بر دل می مانند. اين همه ايرانی که به سوگواری اش نشستند و به مزارش رفتند، مگر مجبور بودند؟ نه! به دنبال حرف دل خويش رفتند.

من هم اگر به جور از وطن دور نبودم به قم می رفتم و از کسی که بفهمد و بداند می پرسيدم: برای آمرزش روح در زير لب چه بايد گفت؟ اگر بيش از اين بايد گفت که: روانش شاد و يادش مبارک!

بخش نخست گفتگوی نگارنده با کورش زعيم در مورد جبهه ملی و مناسبات وی با جبهه ملی پيش از اين آمد. در اين جا بخش دوم کفتگو را می آوريم در باره کوشش های زعيم برای پاسداری از فرهنگ و تاريخ ايران. در آخرين بخش اين گفتگو، بخش سوم، که پس از اين خواهد آمد با مهندس زعيم به سياست کنونی ايران خواهيم پرداخت.

در مقدمه بخش نخست اين گفتگو در باره سابقه و کارهای سياسی کورش زعيم سخن رفت که همه در ارتباط با انديشه و جبهه ملی بود و هست. اين مقدمه با مهر و همکاری خود او تهيد شده بود. کورش زعيم اما نويسنده و پژوهنده هم هست. در زير فهرستی از کتاب های او را می آوريم، بدون اشاره به مقالات متعدد او.

تاليفات تا سفر به آمريکا برای ادامه تحصيل (1337)، يعنی تا پيش از نوزده سالگی : بیایید کمی فکر کنیم. 2 شماره جزوه چیستان و سرگرمی (1331)، مجموعه داستان های کوتاه نقطه بر آب (1333، در در سیزده سالگی)، داستان جوجه ها به پرواز در می آیند (1334، در چهارده سالگی)، مردان بزرگ کاشان: بیوگرافی بزرگان دانش و هنر کاشان (1335، در شانزده سالگی)، داستان گردباد (1336، پانزده سالگی).

ترجمه ها تا سفر به آمريکا برای ادامه تحصيل (1337) : اسناد خونین و جانی فراری: داستان های کوتاه (1331)، تندرستی و زیبایی (1333)، داستان تاریخی کونتین دوروارد نوشته سر والتر اسکات (1334، داستان).

تاليفات فنی و حرفه ای : چوب، جزوه فنی چوب شناسی (1359)، تخته، کتاب فنی صنعت چوب (1360)، طراحی کارخانه، کتاب مهندسی صنایع (1360)، مالکیت صنعتی و پیشرفت صنایع، مدیریت و سیاستگزاری صنعتی (1362)، کتابدستی ریاضییات، مجموعه قواعد، فرمولها و جدولهای ریاضی (1362) و خودآموز ساختمان، دستورالعمل اجرای ساختمان (1378) و زیست انرژی: دانش و کاربرد انرژی درمانی (1386).

تاليفات سياسی : اسرار کودتای 28 مرداد، پژوهش سیاسی (1339)، نفوذ امپریالسم در اقتصاد جهان سوم: مجموعه مقالات سیاسی (1359)، امپراتوری شوروی بکجا می رود؟ (1360)، جبهه ملی ایران: تاریخچه نهضت ملی ایران (1379).

ترجمه کناب های فنی و حرفه ای : برشگاه ها. مهندسی راه، نوشته جان بروالد و وارن فریک (1361) و تاریخچه زمان. دانش فیزیک فضایی، نوشته استیون هاکینگ (1383).

ترجمه کناب های سياسی: طبیعت فقر توده ای، فلسفه اقتصادی، نوشته کنث گالبریث (1360)، آینده بشر، فلسفه اجتماعی، نوشته رابرت ویلیام کلارک (1361)، تئوری های امپریالیسم. فلسفه سیاسی، نوشته ولفگانگ مومسن (1363)، آزادی و مسئولیت روشنفکران. فلسفه سیاسی، نوشته کارل پوپر (1379)، سوسیالیسم در گذشته و در آینده. فلسفه سیاسی، نوشته ایگور شافارویچ (1386)،.شهر خدا – ساوونارولا و جمهوری. تاریخ، نوشته ویل دورانت (1386) و کورش بزرگ گزنفون – هنر جنگ و رهبری. لاری هدریک (چاپ امریکا، 1387، چاپ ایران 1388).

کورش زعيم برای پاسداری و بزرگداشت فرهنگ و تاريخ ايران چندين سخنرانی در کنار آرامگاه کورش کبير انجام داده است.عکس زير مربوط به سخنرانی وی در 7 آبان 1386 در پاسارگاد است و اعلام روز ملی ایران

جمشيد اسدی. آقای مهندس زعيم! پيش از اين در باره جبهه ملی گفتيم و شنيديم. اگرموافق باشيد در اين بخش از گفتگو به فرهنگ ملی ايران و به ويژه کارهای شما در اين مورد بپردازيم.

کورش زعیم: من آماده پاسخگویی به پرسش های شما هستم.

جمشيد اسدی. شهرت شما در کشور تنها به دليل کار سياسی نيست. ايرانيان و ای بسا ايران دوستان شما را در عين حال به عنوان کوشنده و پاسدار فرهنگ بلند اين مرز و بوم نيز می شناسند و ارج می نهند. اجازه دهيد در همين مورد پرسشی مطرح کنم: بارها در مراسمی رسمی برای یادبود کورش بزرگ شما سخن گفته ايد. برخورد مقامات رژیم با این گونه مراسم و پاسداشت فرهنگ پيشا اسلامی ايران چيست؟ برخورد آنَان با خود شما چگونه است؟

کورش زعیم: رژیم جمهوری اسلامی دیدگاه ها و تلاش های فرهنگی مرا تا حدودی پوشش برای ابراز دیدگاه های سیاسی تلقی می کند. بهمین دلیل در دو سال گذشته که من علی رغم هشدارها و تهدیدهای رژیم برای سخنرانی به پاسارگاد رفتم، از ورود من جلوگیری کردند. از آنجا که عملکرد جمهوری اسلامی در پیوند با فرهنگ و تاریخ ایران و به ویژه میراث ما ایرانیان آنچنان ضد ارزش و نابودساز بوده که هرکجای آن را دست بگذارید به سیاستگذاری ها و فساد سیاسی و مالی رژیم ارتباط پیدا می کند. از سوی دیگر، فرهنگ و تاریخ پیشا اسلام ایران این رژیم را آزار می دهد، زیرا فرهنگ بیگانه و واپسگرایی که جمهوری اسلامی تلاش برای استواری آن در ایران می کند در برابر فرهنگ ایرانی جلوه و جذابیتی ندارند. میزان دهشت انگیز نابودسازی های عمدی میراث تاریخی و فرهنگی ایران در طی این سی سال که در چهار سال گذشته شتابی نجومی یافته و اکنون به فرهنگ ستیزی نرم افزاری، در چارچوب تشویق بیگانگان به اجرای پروژه های فرهنگی و هنری برای وارونه نمایی تاریخ و فرهنگ ایران، تحریف تاریخ ایران در کتابهای درسی و توهین سران جمهوری اسلامی به بزرگان تاریخ ایران، هم کشانده شده، نشانه ای از این ناسازگاری است.

جمشيد اسدی. برخورد مردم با مراسم بزرگداشت فرهنگ پيشا اسلامی ايران چگونه است؟ با خود شما به عنوان کوشنده اين راه چطور؟

کورش زعیم: برخورد مردم با این آیین های بزرگداشت که کنشگران فرهنگی کشور به هر بهانه ای برپا می کنند غرور آفرین است و نشان می دهد عشق ایران را نمی توان با هیچ چیز در دل مردم ما جانشین کرد، حتا با ترس. برخورد با من هم تا کنون بسیار غرورانگیز بوده، بویژه برخورد جوانان و دانشجویان، و مرا ترغیب کرده که به تلاشهای خود ادامه بدهم و دیگران را هم به همراهی یا پیشگامی تشویق نمایم.

جمشيد اسدی. ماجرای انتقال چندروزۀ استوانۀ کوروش ازلندن به ایران به کجا کشید؟ دراین مورد چه نظری داريد؟ چطور شده است که نظام جمهوری اسلامی در پی اين کار رفته است؟ نظام با اين کار در پی چيست؟

کورش زعیم: نظام جمهوری اسلامی همیشه در پی نمایش های دروغ و مغایر با ذهنیت واقعی ضد ایرانی خود است. بسیاری از گروه ها و کنشگران فرهنگی در داخل و خارج کشور، بویژه کمیته نجات پاسارگاد (سایت www.savepasargad.com ) به موزه بریتانیا نامه نوشته اند و با شرح دادن خطرات چنین اقدامی آنها را از فرستادن این میراث گرانبهای جهانی به ایران در زمان حاکمیت جمهوری اسلامی منع کرده اند. این اقدام جمهوری اسلامی در راستای استراتژی خلع سلاح مخالفان از ابزار مخالفت با سیاست فرهنگی ایران ستیزش است. در راستای همین سیاست، در حالیکه از یک سو به تخریب عمدی فرهنگ و تاریخ ایران می پردازند و ملی گرایی را تقبیح می کنند، سرود ای ایران را که منع کرده بودند می نوازند، تصویرهای ایران کهن را در تلویزیون نشان می دهند، روز جهانی کورش را پس از مشاهده استقبال مردم بنام خود روز کورش می خوانند و اکنون هم در حالیکه نه منشور کورش و نه منشور حقوق بشر سازمان ملل را بهیچ وجه پذیرا نیستند می خواهند منشور حقوق بشر کورش را نمایش بدهند. من خود نیز در صدد نوشتن نامه ای به موزه بریتانیا هستم تا به آنها در برابر چنین خطرپذیری هشدار دهم و امیدوارم که همه ایرانیان دلسوز همین کار را بکنند و جلو این اقدام خطرناک را بگیرند. بشریت رویداد دیگری مشابه نابودی تندیس بودا در افغانستان را نمی پذیرد.

جمشيد اسدی. قرار بود در آبان 1388 برای بزرگداشت کورش کبير سخنرانی کنيد که گويا مقامات جمهوری اسلامی جلوی اين کار را گرفتند. چرا مگر قرار بود چه بگوييد؟ آيا ايشان از متن سخنرانی شما آگاهی داشتند؟ چطور است که مقامات جمهوری اسلامی از يک سو در پی آوردن استوانۀ کوروش از لندن به ایران اند و از سوی ديگر از مراسم بزرگداشت او جلوگيری می کنند؟

کورش زعیم: این کار را در سال 1387 هم با من کرده بودند. سخنرانی من در روز 7 آبان 1386 در برابر آرامگاه کورش برایشان بسیار گران آمده بود، بویژه که متن سخنرانی 86 و اینکه این روز را که توسط کمیته نجات پاسارگاد بنام روز جهانی کورش اعلام شده بود، بنام روز ملی ایران اعلام کردم، جلب توجه و علاقه بخش قابل توجهی از جوانان را کرده بود. جمهوری اسلامی از تکرار این کار واهمه داشت که مبادا من بصورت محوری برای جذب جوانان درآیم. امسال هم پاسارگاد را محاصره نظامی کرده بودند و هیچ کس را راه نمی دادند و بی درنگ پس از اینکه من و مهندس حمیدرضا خادم از اتوبوس پیاده شدیم، انگار منتظر ما بودند، پیش آمدند و پس از عکسبرداری از همه محتویات جیب هایمان و توقیف سه نسخه موجود متن سخنرانی آماده شده برای آن روز را که در جیب هایمان پنهان کرده بودیم، آمرانه و با تهدید ما را وادار به ترک آنجا کردند.

جمشيد اسدی. فرهنگ ايران فرامرز است. دست کم در جان و دل ما ايرانيانی که به زور و ستم از ميهن به دور مانده ايم، زنده و پابرجاست. ام در کشور تصور از ما ايرانيان برون مرز چيست؟ منظور اين است که شما ايرانيان داخل کشور در مورد هم وطنان خارج از کشور چه فکر می کنيد؟ به ويژه آن ها که به لحاظ سياسی مجبور به ترک کشور و اقامت در خارج شده اند؟

کورش زعیم: از دیدگاه ما کنشگران مدنی و سیاسی، افسوس است که حضور آنان را در کشور از دست داده ایم. اگر این شمار عظیم مغزهایمان را از دست نداده بودیم، شاید این شخصیت های حقیری که اکنون بر ما حکومت می کنند ماندگاری کمتری می داشتند، و یا این نابودسازی گسترده ای که در همه زمینه های زندگی ما، مانند صنعت، کشاورزی، دانش، هنر، ادبیات، محیط زیست، میراث تاریخی و فرهنگی، فرصتهای استراتژیک، روابط بین المللی، و ضایعات اجتماعی مانند فساد باورنکردنی، بیکاری، اعتیاد، قاچاق، فقر همگانی و تن فروشی و خودکشی ناشی از ناامیدی و غیره، انجام شده دستکم در این ابعاد نجومی رخ نمی داد. البته آنان که به دلایل سیاسی و حقوق بشری مجبور به مهاجرت شده اند، حقوق بشری خود را اعمال کرده اند.

ولی اکنون که ما این هم میهنان را در برونمرز داریم، از آنان انتظار داریم که ما را در ایران و در چنگال این رژیم ماقبل تاریخ تنها نگذارند، صدای ما را به جهانیان برسانند و خواستهای ما را مطرح و منتشر کنند و افکار عمومی جهانیان را درباره ما آگاه و به پشتیبانی از ما مردم ایران ترغیب و تهییج نمایند.

کورش زعيم به نمايندگی از جبهه ملی دوچرخه سوارانی که مسير مشهد ـ قونیه را برای بزرگداشت مولانا

رکاب می زدند همراهی می کند

جمشيد اسدی. روشن است که ايرانیان برون مرز يک دست نيستند و به ويژه از ديدگاه سياسی به دسته های گوناگونی قابل تقسيم اند. به باور شما آن دسته از ايرانیان برون مرز که به راحتی خواهان دموکراسی و حاکميت مردم در کشورند و اين دگرگونی را تنها از دورن کشور به اتکای نيروی ملی درست می دانند، چه بايد بکنند که کارهايشان مفيد به حال مبارزات و جنبش مردم در درون کشور باشد؟ با توجه به آن که جناح سرسخت جمهوری اسلامی، هر تماس را با خارج دليل وابستگی به دشمن می داند و کار را به همين اتهام بر هم ميهنان درون مرز سخت تر می گيرد.

کورش زعیم: من اهمیت نمی دهم جناح سرسخت جمهوری اسلامی در این باره چه می اندیشد، اگر براستی توان اندیشیدن داشته باشند، من باور دارم که همه ایرانیان برونمرز خواهان آزادی کشور و برپایی مردم سالاری در ایران هستند. با پذیرش این راستی که دسته های گوناگونی با اندیشه های متفاوت هر کدام به سبک خود در حال مبارزه هستند، ما انتظار داریم که به دیدگاه های مخالف خود نیز احترام بگذارند تا بتوانند در تلاش برای یافتن یک وجه مشترک، که آنهم می تواند هدف پایان دادن به خودکامگی فساد-پایه کنونی و حاکمیت ملت باشد با هم همآوا شوند. اما، شوربختانه، برخی اوقات برخی از آنها به مبارزه با یکدیگر می پردازند و در هنگام تهی شدن از منطق و استدلال به ترور شخصیت های یکدیگر اقدام می کنند. توهین و تهمت به یکدیگر باعث دوری بیشتری از هم می گردد و در نتیجه، انرژی مبارزاتی آنها در رویارویی با یکدیگر تلف می شود و ما در ایران از یاری آنها بی نصیب می مانیم. هرچند شمار اینگونه کسان بسیار اندک است، ولی ناسزاگویی و تهمت و توهین برد نمایشی و رسانه ای بیشتری دارد، چون خوانده های بیشتری را جلب می کند. من از این هم میهنان که سراسر سرایشان را با آینه پوشانده اند، تمنا دارم که در این دوران بسیار حساس و سرنوشت ساز برای میهنمان ایران، اگر نمی توانند یار باشند، بار نباشند.

ولی اکثریت مبارزان برونمرز خواهان دموکراسی و رعایت حقوق بشر در ایران هستند و از دسته بندی های محدودکننده پرهیز می کنند. من در دو سه سال گذشته شاهد تحول زیبایی در این میان بوده ام که کنشگران سیاسی برونمرز وقتی یک حرکت مثبت و درست را در راستای بزرگداشت یا نجات میهنشان مشاهده می کنند، فارغ از دغدغه های سازمانی و آرمانی خودشان و اختلافات فلسفی یا سلیقه ای با کنشگر مطرح، از آن کنش پشتیبانی می کنند. این نشانه رشد و بلوغ سیاسی ماست و همین ذهنیت باز و تقویت و احترام متقابل است که جنبش مردمی ایران را نیرو می دهد و ما را به هدف مقدس آزادی ایران از چنگال بیگانه اندیشان نزدیک می کند.