گفتگوی رادیو فردا (فریدون زرنگار) با کورش زعیم

درباره: بسته پیشنهادی 1+5 به ایران

31 اردیبهشت 1387 (11 مه 2008)

پرسش: همانطور که در اخبار شنیده اید، گروه پنج بعلاوه یک اعلام کرده که یک بسته پیشنهادی برای مذاکره با ایران عرضه خواهد کرد. شما فکر می کنید این بسته پیشنهادی شامل چه مواردی باشد؟

کورش زعیم: من تصور نمی کنم که این بسته پیشنهادی زیاد متفاوت باشد با آن بسته پیشنهادی که دو سال پیش دادند، که البته یکیش همکاری با ایران درباره احداث نیروگاههای آب سبک است و یکی در مورد پژوهشهای علمی در تکنولوژی هسته ای. مکمل با آن، احتمالا تعویق تحریم های اقتصادی علیه ایران و کاهش دادن گستره تحریم ها، به شرط این خواهد بود که تعلیق غنی سازی انجام بگیرد. البته شامل تضمین تحویل سوخت نیروگاههای اتمی ایران خواهد بود و تولید سوخت هسته ای یعنی غنی سازی اورانیوم در خارج از ایران، احتمالا  در یک کنسرسیوم که ایران هم در آن سهم داشته باشد. یعنی محصولات اصفهان را که هگزافلورید اورانیوم است در آنجا غنی سازی بکنند و برای سوخت نیروگاهها به ایران بدهند. احتمالا حق ایران را برای دستیابی به تکنولوژی هسته ای را تایید خواهند کرد و تضمین هم خواهند گرفت که این تکنولوژی هسته ای از ایران به بیرون انتقال پیدا نکند.

من تصور می کنم که قول خواهند داد سرمایه گذاری در ایران را آزاد بکنند، در توسعه و بهبود و بازسازی صنایع نفت و گاز و انرژی های فسیلی ایران کمک بکنند. صنعت هواپیمایی ما شدیدا زیر فشار است، هم قطعات یدکی هواپیماهای نظامی ما، هرچند که دیگر فرسوده شده اند مثل اف 14 ها، یعنی قطعات یدکی آنها را تامین بکنند، و هم اجازه بدهند ایران هواپیماهای مسافری بخرد و ناوگانش را بازسازی کند. و، احتمالا اینکه من می بینم، در مورد سیاست خارجی احتمال دارد که با ایران توافق هایی بکنند که منافعش را در کشورهای همسایه بویژه در عراق و افغانستان پیگیری کند، در همکاری با جامعه بین المللی. یکی از اینها البته عاری کردن منطقه از سلاحهای کشتار جمعی است که این هم خواست ایران و هم خواست جامعه بین الملل هست. دیگر، چیزهایی که من تصور می کنم، آزادی صادرات کالا از ایران به خارج و آزادی صادرات کالا از خارج به ایران، بجز محموله هایی که مربوط به سلاحهای ممنوعه می شود. آزادی سفر، احتمالا ویزا آسانتر خواهد شد. دارایی هایی که مسدود شده، تا حدودی و به تدریج آزاد بشود. دانشجویان ایرانی برای تحصیل در دانشگاههای خارج مشکلاتی را که اکنون دارند نداشته باشند. سرمایه گذاری در صنایع ایران بطور کلی آزاد و تشویق شود. تحریم تسلیحاتی علیه ایران برداشته شود. دارایی هایی که مسدود کرده اند تحت شرایطی آزاد شود. و اینجور چیزها که بیشتر کمک به اقتصاد ایران خواهد بود.

پرسش: امکان مذاکره ایران و امریکا ... ؟

کورش زعیم: البته این بار اول نیست که این بسته ها رد و بدل می شود. در طی چهار سال گذشته، هر گاه که ایران آماده مذاکره بوده، مثلا در 2002 که ایران آمادگی خود را برای مذاکره اعلام کرد و حتا پذیرفت که غنی  سازی را تعلیق کند، و تعلیق هم کرد، ولی  امریکا از مذاکره خودداری کرد. دوباره امریکا چندی بعد علامت هایی داد که آماده مذاکره است، ایران آمادگی نداشت. دوباره، ایران اینجور که شایع هست پیغام داد که آماده است غنی سازی را تعلیق بکند در طول مذاکرات و، اینجور که من شنیده ام، که در انتخابات هم آزادی های بیشتری بدهد و انتخابات را هم چیزی شبیه به یک انتخابات آزاد بکند، و چیزهای دیگری که البته شایع بود که قول دادند، ولی امریکا باز از پاسخ مثبت دادن به این لاس زدن خودداری کرد، بنابراین، بین ایران و امریکا همیشه این اختلاف فاز زمانی بوده که هر گاه ایران آماده مذاکره بوده، امریکا نبوده و هرگاه امریکا آماده مذاکره بوده، ایران نبوده. امیدوارم این بار، چون فکر میکنم که جمهوری اسلامی دیگر درک کرده و باور کرده که نه تنها از نظر اقتصادی به بن بست رسیده و کشور را ممکن است به یک سقوط آزاد اقتصادی و اجتماعی هدایت بکند، بلکه جامعه بین المللی هم با تحریم های سه گانه و تهدیدهایی که مستقیم و غیرمستقیم می شود، جدی است و بهیچوجه دست برنخواهد داشت از خواستهای خود از ایران، اکنون دیگر باید متوجه شده باشند، حداقل آن بخش معقول تر جمهوری اسلامی متوجه شده باشد، که هیچ چاره ای بجز مذاکره و سازش ندارند و این بار دیگر فازهای زمانی هر دو طرف باید همپوش باشند.